سرطان سينه
سرطان سینه چیست؟
قبل از بحث درباره‌ی سرطان سینه بهتر است برای درک بیشتر، آشنایی مختصری با آناتومی سینه داشته باشیم. بافت پستان به طور طبیعی شامل غدد شیری است که توسط مجاری باریکی در نوک پستان به سطح پوست متصل شده است. غدد و مجاری متشکل از چربی و مواد فیبری هستند که در بستری از بافت همبند قرار دارند. بقیه‌ی بافت پستان را عروق خونی، اعصاب و کانال‌های لنفی تشکیل می‌دهند. محل آناتومیک پستان بالای ماهیچه‌های سینه‌ای در زیر پوست قرار دارد. در همه‌ی انواع سرطان سلول‌های خودی هستند که به صورت غیر قابل کنترل و غیر طبیعی رشد می‌کند و ممکن است به قسمت‌های دیگر بدن مهاجرت کند، به این فرآیند متاستاز گفته می‌شود.
لازم به ذکر است که سرطان سینه ابتدا در مجاری شیری (Ductal Carcinoma) یا غدد (Lobular Carcinoma) رشد می‌کند. حتی در صورتی که بعد از متاستاز به نقاط دیگر بدن، برای اولین بار تشخیص داده شود همچنان به عنوان سرطان سینه شناخته شده و درمان می‌شود. همچنین اولین نشانه‌ی سرطان سینه، لمس توده‌ی سینه‌ای یا رسوب کلسیم در بافت سینه یا یک ماموگرافی غیرطبیعی است. سرطان سینه در سطح اولیه‌ی قابل درمان تا مرحله‌ی متاستاتیک، با درمان‌های متفاوت دسته‌بندی می‌شود. جالب است بدانید۱% از مبتلایان به سرطان سینه را مردان تشکیل می‌دهند. همچنین سرطان سینه شایع‌ترین سرطان و دومین سرطان بعد از سرطان ریه است که موجب مرگ و میر می‌شود. از نظر آماری انتظار می‌رود ۱۲.۵% از زنان ۸۵ ساله در طول زندگی خود به سرطان سینه مبتلا شده باشند. ⅔ زنان مبتلا، سن بالای ۵۰ سال دارند و غالب افراد باقی مانده ۳۹ تا ۴۹ ساله هستند. ۹۰% زنان مبتلا به سرطان سینه، حداقل ۵ سال پس از تشخیص شانس زندگی دارند.
سرطان سینه ابتدا در مجاری شیری (Ductal Carcinoma) یا غدد (Lobular Carcinoma) رشد می‌کند. حتی در صورتی که بعد از متاستاز به نقاط دیگر بدن، برای اولین بار تشخیص داده شود همچنان به عنوان سرطان سینه شناخته شده و درمان می‌شود.
چه عواملی در ابتلا به سرطان سینه موثرند؟
با وجود اینکه علل ابتلا به سرطان سینه به صورت واضح مشخص نیستند اما عوامل عمده‌ای در ابتلا به سرطان سینه نقش دارند که در ذیل به شرح مختصر این عوامل پرداخته‌ایم.
- سن: یکی از عوامل موثر بر سرطان سینه است که با افزایش آن خطر ابتلا نیز افزایش می‌یابد.
- سابقه‌ی شخصی: از جمله عوامل تاثیرگذار بر سرطان سینه می‌باشد که اگر شخص قبلا به توده‌ی خوش‌خیم، سرطان رحم، تخمدان یا کولون مبتلا بوده، خطر ابتلا به سرطان سینه بیشتر است.
- سابقه‌ی خانوادگی: می‌تواند موثر باشد. اگر مادر، خواهر یا دختر فردی درگیر باشند خطر ابتلای این شخص به سرطان سینه ۲ الی ۳ برابر اشخاص دیگر است، مخصوصا اگر بیش از یک نفر از اعضای درجه اول مبتلا باشند.
- ژنتیک: نیز از عوامل موثر است که ۰.۵% زنان ژن‌های BRCA1/BRCA2 را دارا هستند، این زنان در طول زندگی شان ۴۵% تا ۸۰% در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه هستند.
- چاقی مفرط: به دلیل تغییر در متابولیسم استروژن، چاقی مفرط خطر ابتلابه سرطان سینه را افزایش می‌دهد.
- مصرف الکل: خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می‌دهد.
- نظر رژیم غذایی: زنانی که غذاهای پرچربی مانند گوشت قرمز و لبنیات پرچرب استفاده می‌کنند، خطر ابتلا به سرطان سینه در آنها افزایش می‌یابد.
- سن قاعدگی: اگر سن قاعدگی قبل از ۱۲ سالگی و سن یائسگی بعد از ۵۵ سالگی باشد، خطر ابتلابه سرطان سینه در این افراد افزایش می‌یابد.
- شیر دهی: در مادرانی که به فرزند خود شیر می‌دهند، خطر ابتلا به سرطان سینه در آنها کاهش می‌یابد.
- سن اولین حاملگی: اگر اولین حاملگی، بعد از ۳۰ سالگی باشد خطر ابتلا به سرطان سینه در این افراد بیشتر می‌شود.
- قرص‌های ضد بارداری: اگر برای جلوگیری از بارداری، قرص‌های پیشگیری مصرف می‌کنید توجه داشته باشید که بعضی از مطالعات معتقدند تاثیری بر احتمال ابتلا به سرطان سینه ندارد ولی نتایج برخی از تحقیقات نشان می‌دهد که بدون توجه به طول مصرف، خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می‌دهد.
- هورمون تراپی: هورمون تراپی اگر به صورت ترکیبی از استروژن و پروژسترون باشد می‌تواند خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد.
- اشعه با دوز بالا: مثل رادیوتراپی که در لنفوم هاجکین اعمال می‌شود، اگر به مدت ۱۵ تا ۲۰ سال ادامه یابد، خطر ابتلا به سرطان سینه افزایش می‌یابد.
- ماموگرافی: ماموگرافی تاثیری درریسک ابتلا به سرطان سینه ندارد.
علایم و نشانه‌های سرطان سینه چیست؟
توده‌ی سینه‌ای تنها علامت سرطان سینه نیست و همچنین غالب توده‌های سینه‌ای بدخیم نیستند. توده یا ضخامتی که در نزدیکی پستان یا زیر دست که در دوره‌ی قاعدگی ظاهر می‌شود، می‌تواند از علائم سرطان سینه باشد. حتی توده‌ای که به کوچکی یک نخود لمس شود. هرگونه تغییر در سایز، رنگ یا شکل پستان، ممکن است از نشانه‌های سرطان سینه باشد. چنانچه ترشح خون یا مایع شفافی از نوک پستان مشاهده کردید، یا تغییری در هنگام لمس یا در ظاهر پوست پستان و نوک آن حس کردید، از علائم سرطان سینه است و حتما به دکتر سرطان زنان و آنکولوژی مراجعه کنید. وجود ناحیه ای مرمری شکل زیر پوست نیز می‌تواند از علائم ظاهری سرطان سینه باشد. سرطان سینه در خارج ازناحیه‌ی سینه علائمی مانند بی‌خوابی، ضعف و خستگی، مشکلات گوارشی، کاهش اشتها و وزن، نفس کم آوردن دارد که احتمال دارد این نشانه‌ها بروزپیدا کنند.
نظرات